Zelfvertrouwen en ADHD

Eerlijk is eerlijk, dat is vaak echt het grootste nadeel van ADHD. Dat je zo vaak onderuit bent gegaan, en zoveel kritiek hebt gekregen en zo vaak te horen hebt gekregen dat je anders bent, dat je zelfvertrouwen op z’n minst een flinke deuk hebt opgelopen. En je je schaamt. Misschien zelfs een depressie hebt, of hebt gehad. Of een burn out. Of het gevoel dat je gefaald hebt in het leven.

Alsof je de race van het leven loopt met gewichten om je enkels, terwijl de rest vleugels lijkt te hebben. Dat doet iets met je. Dat gaat je niet in de koude kleren zitten.

Ik heb dit artikel voor je geschreven om dit proces om te draaien. Om een begin te maken met het herstellen van de schade die ADHD heeft aangericht in je leven. Omdat ik uit eigen ervaring weet wat het is. 

En omdat ik nu weet dat het niet hoeft. Je hoeft je niet zo te voelen. Het is een keuze. Met mijn zelfvertrouwen gaat het goed. En dat gun ik jou ook.

Ga ermee aan de slag, je bent het waard!

1. Weet wat ADHD is

En weet ook vooral wat ADHD niet is. ADHD is geen karakterfout of een handicap, maar een andere manier van aanleg van de hersenen. ADHD is neurobiologisch van oorsprong. Je bent dus niet lui. Je hebt geen slecht karakter. Het is niet dat je niet hard genoeg je best doet, of dat je gewoonweg niet deugt. Het ligt aan de aanleg van je hersenen.

Dat wil niet zeggen dat je nu maar in een hoekje van de bank moet gaan kruipen en weer een serie bingewatchen op Netflix met een reep chocola en een zak chips, want je kunt er toch niets aan doen. Nope, niet doen, ga je je niet beter door voelen en het helpt ook echt niet.

Executieve functies

Bij ADHD werken de executieve functies anders dan bij neurotypische mensen. Deze functies regelen het goed kunnen organiseren van je gedrag, de planning en de uitvoering. Daar ligt bij ADHD best wel een uitdaging. Wij zijn er minder goed in, of gewoonweg slecht. 

Tenzij!

Tenzij we een taak echt heel erg leuk vinden, dan hebben wij hyperfocus en kunnen we opeens als geen ander organiseren en plannen en impulsen beheersen en prioriteiten stellen.

Dus: we kunnen het wel! En we kunnen het heel erg goed!

2. Geloof niet alles wat je denkt

Een ADHD brein is constant aan het werk. Constant zijn er gedachten die de aandacht vragen. En heel vaak identificeren we ons met deze gedachten. Zijn deze gedachten altijd waar? 

Vaak vertelt je brein je ook vervelende dingen over jezelf, dat je weer iets vergeten bent en dat je niets waard bent. Zijn deze gedachten echt waar? Of praat je jezelf maar iets aan. 

Wat je vaak hoort is ‘in plaats van negatieve gedachten over jezelf, moet je positief over jezelf gaan denken’. Goed advies. Maar dat klinkt een stuk simpeler dan het in de praktijk is. 

Hoe werkt jouw brein

Hoe doe je dat dan? Door je te verdiepen in hoe het brein denkt. Het brein is constant bezig met voorspellen wat er in de toekomst gaat gebeuren, op basis van ervaringen uit het verleden. Het gokt maar wat. Echt. 

Jouw brein is net zo min in staat de toekomst te voorspellen als een waarzegger op de kermis. Of de horoscoop in een vrouwenblad. Je herkent er wel wat zaken in en dus denk je dat het waar is, maar dat is heel vaak niet zo. 

Want: ‘in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst’. Wat er in de toekomst gaat gebeuren hangt voor een groot deel af van jouw acties. Denken dat je het vast weer gaat verknallen, is niet waar, want het is nog niet gebeurd. Jij hebt er invloed op. 

Als je je hier bewust van bent, echt bewust, dan wordt het leven al een stukje lichter. Wees je ervan bewust dat je leven zich NU afspeelt en niet in de toekomst of het verleden.

3. Vier je successen

Zelfs jij gooit niet elke dag chrysal in de boerenkool in plaats van in de bloemenvaas (yep, echt gebeurd…). Vier het ook als het een keer wel goed gaat.

Voor mij betekende dat: yes, kinderen vandaag wel op tijd op school. Yes, vandaag er wel aan gedacht om de overblijf lunchpakketten mee naar school te nemen. Yes, we hebben toch wc papier, omdat ik er WEL aan dacht om dat mee te nemen uit de winkel. 

Probeer hierbij zo veel mogelijk positieve zinnen van te maken. Dus niet: Yes, ik ben NIET vergeten om… Maar: Yes! Ik heb het onthouden!. Je brein kent het woordje ‘niet’ niet zo goed. Probeer maar: denk niet aan aan een giraffe! En waar denk je aan? Juist. Dus houd het positief.

Niet elk succes hoef je te vieren met champagne of chocola, het gaat erom dat je vaker stilstaat bij de dingen die wel goed gaan. Als je er op gaat letten, zijn het er meer dan je denkt. En daar mag je best trots op zijn. 

Elke avond voordat je naar bed gaat opschrijven wat er goed ging (en juist niet wat er niet goed ging) helpt hierbij heel goed. Zo verander je langzaam je mindset en krijgt je zelfvertrouwen een boost.

4. Vraag om hulp

Dit is misschien wel de grootste valkuil van vrouwen (natuurlijk niet alleen van vrouwen): niet om hulp durven vragen. Want dat  ‘hoort’ niet. 

Wij vrouwen worden gezien als de verzorgers, de planners, de organisatoren en multitaskers. Om hulp vragen wordt vaak gezien als zwaktebod. Terwijl het juist dat niet is. Het is juist heel sterk om om hulp te vragen en om hulp te aanvaarden als het wordt geboden. Niemand kan alles alleen.

Dus vraag je partner en kinderen om hulp bij het huishouden. Vraag collega’s om hulp bij taken waar jij minder goed in bent en bied hulp aan bij taken waar jij weer beter in bent. Samen kom je echt verder dan alleen. En het is nog veel gezelliger ook. 

Met hulp is het behalen van doelen opeens een stuk eenvoudiger. En zo boost je niet alleen je eigen zelfvertrouwen, maar draag je ook een steentje bij aan een betere wereld.

5. Kies voor jezelf

Dit sluit mooi aan op tip #4. Je hoeft niet alles alleen te doen, maar je hoeft ook niet alles te doen. 

Dit is ook een moeilijke voor vrouwen en voor vrouwen met ADHD in het bijzonder. Wij willen zo graag voldoen aan wat er van ons verwacht wordt, dat we ons bordje vaak nog voller gooien met extra taken en verantwoordelijkheden. Hoe voller dat bordje wordt, hoe meer ballen we in de lucht moeten houden. En we zijn niet zo heel goed in onderscheid maken welke ballen echt belangrijk zijn en welke minder. Als we niet oppassen, liggen straks alle ballen op de grond (burn out/depressie) en hebben we geen idee welke we moeten laten liggen en welke oprapen.

Zoek uit bij jezelf welke ballen er voor jou toedoen en welke minder. Je werk, je partner, je gezin, je huishouden, je hobby’s, je sociale leven. 

Je kunt best een goed sociaal leven hebben zonder elke week te gaan stappen, je huishouden kun je misschien deels uitbesteden (of hulp bij vragen). Is het echt noodzakelijk om 3 tijdverslindende hobby’s te hebben? En werk, is fulltime echt noodzakelijk, of kun je minder uren maken, en/of regelen om deels thuis te werken? 

Wees echt, echt eerlijk. Het antwoord zit al in je, je weet het al. Laat je niet regeren door angst. Laat je leiden door de vraag: “wat gebeurt er als ik niet voor mezelf kies?”. Als je blijft doen wat je deed, krijg je wat je kreeg. Dat werkt niet, want dan verandert er niets.

6. Kom uit je comfortzone

Deze sluit aan op tip #2 en #5. Ons brein houdt van voorspelbaar. Wat hij kent. Ook al voel je aan alles dat de situatie waarin je je nu bevindt, dat dat het gewoon niet is. 

Je hebt weinig zelfvertrouwen, het gevoel dat er niet alles uitkomt wat er in zit. Dat het leven met ADHD constant een strijd is en vooral echt niet leuk. Dan nog houdt jouw brein zich graag vast aan de status quo. 

Want dat is voorspelbaar. 

Nieuwe situaties kan hij niet voorspellen en dan reageert hij meteen met angst. Of een diepe weerstand. Dat gevoel kennen we allemaal wel. Want je weet niet wat er gebeurt als je uit je comfortzone stapt. Je weet alleen wat er gebeurt als je in je comfortzone blijft. En je weet eigenlijk ook, dat dat niet fantastisch is.

Zoek voor jezelf uit aan welke voorwaarden jouw leven moet voldoen om wel fantastisch te zijn. En onderneem elke dag 1 actie om jouw dichter tot dat doel te brengen. F*ck de angst en weerstand. Want wat is nou echt het ergste wat er kan gebeuren?

7. Ban het perfectionisme

Beetje tegenstrijdig is het natuurlijk wel. Voor de buitenstaander dan. Wij ADHD vrouwen zijn erg perfectionistisch. Zo erg zelfs, dat omdat we geen idee hebben hoe we een project tot een perfect uiteinde moeten brengen. Dat we het gewoon maar helemaal niet doen. 

Of: je begint ergens aan (bijvoorbeeld de vaatwasser uitruimen), dan kom je iets anders tegen dat ook nog moet gebeuren (eerst de kast uitsoppen, voordat je de schone vaat er in zet), en dan nog iets anders (een schoon doekje zoeken om de kast mee uit te soppen, maar die zijn er niet, dus ga je eerst de was doen) en nog weer iets anders (oeh, de badkamer moet ook opgeruimd en schoongemaakt worden) en nog iets anders (stofzuiger pakken om eerst de badkamer te zuigen, maar dan kun je net zo goed eerst de hele bovenverdieping meenemen, oh dan eerst even alle kleding in de kinderkamers op de grond opruimen, en hun kast opnieuw inrichten, maar dan eerst kijken welke kleding te klein is geworden, dus alles eruit. Ook het speelgoed maar eens even uitzoeken. Oh dat is wel een leuk spel om weer een keer samen te doen, even mee naar beneden nemen. Oei, er ligt wel veel troep op de eettafel, dan kunnen we niet samen spelen straks, eerst opruimen. Doekje erover heen, oh nee die zijn er niet). Enzovoort.

Herkenbaar? Na 2 uur is je huis een puinhoop, en jij uitgeblust. Leer jezelf aan dat het niet perfect hoeft. Maar wel gedaan. Hersenen kun je trainen, dat is het fijne aan dit verhaal. Dus je kunt jezelf aanleren om niet in deze val van perfectionisme te trappen.

8. Ban het perfectionisme deel 2

Huh, is dit een echte extra tip dan? Nou ja, eigenlijk sluit het aan op het voorgaande en wist ik er geen betere titel voor te bedenken. Niet perfect dus, maar het staat er wel en daar gaat het uiteindelijk om. Nogmaals: het hoeft niet perfect, maar het moet wel gebeuren. En daar ligt vaak de crux. 

Hoe dan? Weet je wat het mooie is? Je kunt elke dag, wat zeg ik, elk uur, elke minuut opnieuw beginnen. Zonder vallen geen opstaan, zonder fouten geen vooruitgang. Je moet fouten durven maken om ervan te kunnen leren. Van perfect zijn leer je niks. En het is ook nog eens heel erg saai (google maar eens op ‘ Stepford Wives’).

Laat het los. Echt, dat is het grootste geschenk dat je jezelf kunt geven.

Want: perfectionisme leidt onvermijdelijk naar het gevoel te krijgen dat je niks kunt, omdat je dat nooit kunt bereiken. Iets doen is beter dan niks doen omdat het niet perfect kan. Het gevoel dat je krijgt aan het einde van de dag als je wel iets hebt gedaan is beter dan het verlammende gevoel dat er weer niets van terecht is gekomen. 

Ja, dit is inderdaad gemakkelijker gezegd dan gedaan. Maar ook daarin: het hoeft niet in een keer perfect. Het is aan te leren en dat gaat niet van de ene op de andere dag, maar het gaat wel. En na een week, na een maand, na een jaar boek je echt wel resultaat. Wat is het alternatief?

9. Gebruik humor

Ok, het leven als vrouw met ADHD is niet altijd om te lachen. Het kan best zwaar zijn. Maar heel vaak zijn de situaties waarin je beland wel hilarisch. Als je soep opschept op een plat bord. Dat je vergeet dat de ovenhandschoenen nog in de oven liggen als je ‘m aan doet. Of suiker in plaats van zout over de frietjes gooit. Of paprikapoeder in plaats van kaneel in de appelflappen. Dat zijn wel van die zaken waar je het nog jaren over hebt (of in ieder geval nog jaren aan wordt herinnerd), dan kun je er maar beter meteen om lachen.

Kunnen lachen om de situatie, in plaats van jezelf stom te vinden, is een teken van groeiend zelfvertrouwen!

10. Lichaam & geest

De voorgaande tools gingen allemaal over hoe je je mindset verandert en zo je zelfvertrouwen een boost geeft. Deze laatste is minstens zo belangrijk. 

Hoe zorg je ervoor dat je lichaam en geest zo in balans hebt, dat je tevreden en vol zelfvertrouwen naar jezelf in de spiegel kijkt. Spoiler: het gaat niet om nog die extra kilo’s kwijt te raken, gewicht staat hier los van.

Je lichaam is je tempel, horen we vaak. Maar is dat ook echt zo. Behandel jij je lichaam echt met respect en liefde? Of ben jij toch die emotie eter, die om maar niks te hoeven voelen een zak chips en een reep chocola wegspoelt met een halve liter cola. 

Laat ik je dan dit zeggen: suiker is killing. Het is echt funest voor je lichaam. De symptomen van ADHD verergeren door het innemen van suiker. Waarom zou je dat willen. Stop ermee. Direct. Dit wist je al, maar doe je het ook echt? 

Je zelfvertrouwen krijgt er ook niet direct een boost van, als je je slechte voedingspatroon blijft voortzetten. Waarom zou je er dan mee doorgaan?

Het allerbeste voor lichaam en geest is een gebalanceerd en gevarieerd voedingspatroon. Met verschillende groenten, eiwitten, complexe koolhydraten. Dus niet de witte bloem, maar volkoren meel, zilvervliesrijst, aardappels etc. Maar ook fruit in z’n geheel. Jus d’orange bestaat uit suikers zonder de vezels. Een sinaasappel zit alles in zoals het bedoeld is. Eet alles zo veel mogelijk in z’n oorspronkelijke vorm. Het scheelt echt een hele hoop. Je voelt je fitter, helderder en daardoor heb je vanzelf meer zelfvertrouwen.

Tenslotte

In dit artikel geef ik je 10 tips en tools om jouw zelfvertrouwen een boost te geven. En misschien heb je niet zo heel veel echt nieuwe ideeën gelezen. Misschien heb je het allemaal al gelezen in de Viva of Margriet. 

Stuk voor stuk zijn het clichés. En je wist het allemaal allang. Maar tussen ‘weten’ en ‘doen’  ligt een wereld van verschil. Verstandelijk weet je het allemaal wel. Maar leef je het ook? Heb je het ingebouwd in je leven, in je manier van denken, in je doen? En is je blakende zelfvertrouwen daar een reflectie van?

Ook hiervoor geldt helaas dat er geen quick fix is. Je zult er echt zelf mee aan de slag moeten. Zelf stappen moeten zetten.  Het is te doen. Ik ben het levende bewijs tenslotte. En je hoeft het ook niet alleen te doen. Vraag hulp. Aan mij bijvoorbeeld. Ik ben er voor je. 🙂