ADHD bij vrouwen? Is dat dan echt anders dan ADHD bij mannen? In dit artikel geef ik je een overzicht wat ADHD nu eigenlijk is, waarom er een verschil is tussen ADHD bij vrouwen en bij mannen en een aantal tips hoe je er beter mee om kunt leren gaan.
Wat is ADHD
Laten we beginnen bij het begin. Wat is ADHD nu eigenlijk.
ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Simpel gezegd een aandachtstekort en hyperactiviteitsstoornis. Op dit moment wordt er onderscheid gemaakt in 3 subtypes:
- ADHD-H, het voornamelijk hyperactieve type
- ADHD-I, het voornamelijk onoplettende type (I staat voor Inattentive), wat vroeger ADD genoemd werd.
- ADHD-C, het gecombineerde type, deze komt verreweg het vaakst voor.
ADHD vs ADD
Vaak hoor je over het onderscheid tussen ADHD en ADD. Waarbij ADD staat voor Attention Deficit Disorder. Officieel bestaat de term ADD niet meer, en heet het nu ADHD-I. In de praktijk blijkt ADD nog wel als term te worden gebruikt, omdat de ADD-ers zich niet aangesproken voelen met ADHD. Omdat de kenmerkende hyperactiviteit bij ADD of ADHD-I veelal ontbreekt.
Bij ADHD-H hebben veel mensen wel een beeld. Dat is de hyperactieve variant, waar ADHD zijn naam aan ontleen. Het beeld van het stuiterende jongetje dat niet stil kan zitten. Dat er ook een andere vorm bestaat. Wat niets met hyperactiviteit te maken heeft, maar meer met dromerigheid en snel afgeleid zijn, dat is veel minder bekend.
Dromerig versus hyperactief
Je kunt je voorstellen dat de misschien wat dromerige, en helemaal niet hyperactieve, ADD-ers zich inderdaad moeilijk kunnen vinden in het standaardbeeld van de drukke stuiterbal. En daarom liever de term ADD blijven gebruiken, dan ADHD-I.
Wat heeft dit te maken met ADHD bij vrouwen? Vrouwen worden vaker dan mannen gediagnosticeerd met het ADHD-I type. En dit gebeurt relatief vaak pas op latere leeftijd. Hierover later meer.
Verschil tussen ADHD en ADD
Omdat de term ADD nu officieel vervangen is door ADHD-I, is er in feite ook geen verschil tussen ADHD en ADD. Natuurlijk zijn er wél verschillen tussen de verschillende subtypes. Alhoewel dat in mijn optiek niet een hele scherpe grens is. Het is meer een spectrum, waarbij de een meer van het ene type heeft en de ander meer van het andere type.
In mijn blogs, artikelen en afleveringen van de ADHD bij Vrouwen Podcast heb ik het altijd over ADHD. Waar ADHD staat, kun je ook ADD lezen.
Visie op ADHD
Zelf heb ik ook een diagnose ADHD, en wel het gecombineerde type. Dit is ook echt een mix van het hyperactieve en overwegend onoplettende type. Ik zie ADHD vaak voor me als een mengpaneel, waarbij elk kenmerk en/of (persoons)eigenschap zijn eigen schuifje heeft. Per persoon verschilt hoever de schuif open staat.
Diagnose
Tot op heden is er nog geen objectieve manier om ADHD vast te stellen. Dat wil zeggen dat ADHD als diagnose niet gesteld kan worden door bijvoorbeeld een bloedtest of een hersenscan. Vaak wordt een diagnose gesteld door een vragenlijst. Al dan niet met een focustest op de computer of een meting van het aantal bewegingen dat je doet.
Deze manier van diagnosticeren is nogal subjectief. Officieel heb je ook pas ADHD als je ‘last’ ervaart van de kenmerken. Als je geen last ervaart, geen diagnose, dus geen ADHD. Beetje bijzonder is dat wel natuurlijk.
Stoornis of niet?
Als je pas een diagnose krijgt als je last ervaart van de kenmerken, is het dan wel een stoornis? In mijn visie in ieder geval niet. De mate waarin je last ervaart van de kenmerken van ADHD hangen voor een heel groot deel af van omgevingsfactoren. Is ADHD dan een stoornis? Of deugt de omgeving niet? Dat is wat mij betreft de grote vraag.
ADHD bij vrouwen als Superpower!
Ik denk dat er net zoveel redenen zijn om ADHD als superpower te zien, dan als stoornis. Er zijn zoveel ADHD kenmerken die een positief effect kunnen hebben op de wereld. Zoals creativiteit, groot gevoel voor rechtvaardigheid, humoristisch, enthousiast, innovatief, avontuurlijk en vindingrijk.
Omdenken
De manier waarop je naar ADHD kijkt kun je dan ook omdenken. Ik bedoel niet persé dat je altijd alleen maar positief moet zijn en je schouders eronder zetten en het ‘gewoon doen’. Waarschijnlijk heb je dat al veel te vaak gehoord en veel te lang geprobeerd.
Wat ik wél bedoel is dat je meer nadruk kunt leggen op je sterke kanten. Wat zijn nu de dingen waar jij echt goed in bent. Die heb je ongetwijfeld. Vaak zijn dat de dingen die je zelf niet zo goed ziet, juist omdat je er goed in bent en het je gemakkelijk afgaat. We zijn zo gewend om als vrouwen met ADHD de nadruk te leggen op de dingen waar we minder goed in zijn, zoals plannen en structureren, tijdmanagement, emotiecontrole, taakinitiatie en de rest van dat lijstje aan executieve functies. Waardoor je ook steeds meer dingen gaat zien die niet goed gaan. Hier kan je zelfvertrouwen een flinke deuk van oplopen.
Het is meer een shift in perspectief. Eens een keer kijken naar de dingen waar je wél goed in bent en daar meer van doen. En hulp vragen/zoeken bij de dingen waar je minder goed in bent. Dit is niet wat ons geleerd wordt en is daarom best lastig in het begin.
Rozengeur en maneschijn
Nee natuurlijk is ADHD niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Zeker niet zelfs. Ik ontken de problemen die je kunt tegenkomen als vrouw met ADHD niet. Zelf heb ik ook meer dan 1 burn out en een depressie gehad. Als ik toen had geweten wat ik nu weet, namelijk dat ADHD hierbij ook een rol speelde, dan was dat misschien wel anders gelopen.
Na mijn eigen diagnose heeft dat gevoel echt wel even een belangrijke rol gespeeld. De ‘Als ik het eerder had geweten dan…’ gedachtenstroom. Dan had ik wel m’n studie afgemaakt. Wel banen, vriendschappen en ander relaties behouden. Ben ik nu slechter af? Dat denk ik niet. Ik geef mijn leven op dit moment een dikke voldoende.
Zou ik willen dat ik geen ADHD had? Nee, dat denk ik ook niet. Het is een onlosmakelijk deel van wie ik ben. Al zou ik wel eens een dag een neurotypisch brein willen hebben, gewoon zodat ik ook een keer snap hoe dat werkt. Want mensen zonder ADHD vinden ons vaak raar, andersom geldt dat natuurlijk net zo. Dat ik wel weet dat ik op een andere manier denk, maar soms ook echt verbaasd kan staan hoe anderen denken.
Net zoals ik wel een keer een man zou willen zijn, voor even. Om stiekem tegen een boom te plassen. En dan snel weer terug naar vrouw zijn. Want dat bevalt me het grootste deel van de tijd prima. Dat zelfde gevoel heb ik met ADHD ook.
ADHD: interesse vs taak
Het grootste verschil tussen ADHD en neurotypische mensen is dat die laatsten vaak ’task driven’ zijn. Ze doen wat er gedaan moet worden, zonder morren. ADHD-ers zijn veel meer ‘interest driven’. We laten ons veel makkelijker meevoeren door waar we op dit moment het meest in geinteresseerd zijn.
Als we iets leuk vinden, kunnen we eindeloos doorgaan. Als we iets niet leuk vinden, hebben we een brein dat altijd wel op de proppen komt met een mogelijk interessantere taak. Dat kost ongelooflijk veel energie. Omdat je die vervelende taak vaak tóch moet doen.
Als je dit weet van jezelf. Als je het doorhebt, als je het ziet, dan ben je al een goede stap op weg om er beter mee om te gaan. Die stomme taken kun je namelijk toch prikkelend genoeg maken voor jezelf. Zodat het je wél lukt. Zo doe ik bijvoorbeeld huishoudelijke taken met een koptelefoon op en luister ik tegelijkertijd naar een podcast.
Dit is slechts 1 voorbeeld hoe je als vrouw met ADHD kunt leven met ADHD als Superpower!
(for the record: ik vind echt absoluut niet dat je als vrouw in je eentje verantwoordelijk bent voor het huishouden. Zeker niet zelfs. Alleen is het vaak wél iets dat moet gebeuren, ook al heb je een partner en kinderen die ook een steentje bijdragen. En is het huishouden vaak numero uno op de lijst met dingen die we niet leuk vinden, maar wel moeten gebeuren)
Conclusie
ADHD bij vrouwen kan zowel voelen als een stoornis én als een superpower. Vaak wisselt dat gevoel ook nog eens af. Het ene moment zit je ‘on top of the world’ en het andere moment totaal in de put. Weet dat dat normaal is en helemaal oké! Andere vrouwen doen ook maar wat.
En om af te sluiten met iets bemoedigends: je kunt beter worden in het leven met ADHD. Je kunt leren hoe jouw gebruiksaanwijzing in elkaar zit. En je omgeving daarop inrichten. Je hoeft niet als eeuwige people pleaser van de ene burn out naar de andere burn out rennen omdat dat de enige overlevingsstrategie is die je kent.
Het kan ook anders! En je hoeft het ook niet alleen te doen.
Wil je kijken of ik je hier mee kan helpen? Kijk dan eens HIER en vraag een kennismakingsgesprek aan.